مهارت چیست؟
زندگی شغلی افراد باید مولد و همراه با توسعه مستمر مهارتها باشد تا قادر شوند با سرعت تغییر، هماهنگ شوند و به آسانی از یک شغل به شغل دیگر حرکت کنند. مهارتآموزی و ارتقاء مهارت افراد یک بُرد واقعی برای اقتصاد، جامعه، کارفرما و البته خود افراد است. ارتقاء مهارت به افراد در ورود به شغل، ماندن، حفظ شغل و خروج از بازار کار و رفتن به سمت مشاغل بهتر کمک میکند.
تأمین نیروی متخصص و ماهر برای اجرای هر برنامه، ضرورتی امکانناپذیر است که بدون توجه به آن سرمایهگذاریهای مادی و انسانی به هدر خواهد رفت به همین دلیل از عواملی که سالهاست مانع تحقق واقعی اهداف برنامههای اقتصادی و اجتماعی شده، فقدان یا کمبود نیروی متخصص و ماهر متناسب با نیازهای موجود در بازار کار است زیرا کمبود نیروی ماهر ، مانع دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی میشود از اینرو امروزه کشورها سخت در تلاش هستند تا با ایجاد نظامهای آمادهسازی افراد برای اشتغال، منابع خود را مورد استفاده بهینه قرار دهند. در حقیقت همه افراد حتی مردم کشورهای در حال توسعه به شرطی میتوانند در بازار کار رقابت کنند که در تکنولوژیهای نوین مهارت داشته و از مهارتهای تخصصی برخوردار باشند.
تعریف مهارت:
عبارت است از عملی که در حداقل زمان و با صرف حداقل انژری در حداکثر کیفیت خویش انجام میپذیرد. مهارت عملی است که با تمرین و تکرار، رشد میکند. روانشناسى به نام ای.آر.گاترى (1952) مهارت را به صورتی تعریف کرده است که مشخصههاى مهم آن را در برمیگیرد. به گفته او مهارت، قابلیتى است که با اطمینان معین و صرف حداقل انرژى یا زمان کارى به نتیجه برسد.
فواید مهارتآموزی و توسعه مهارت:
• برای کارفرمایان :افزایش بهرهوری، بهبود عملکرد، افزایش سودآوری،
• برای جامعه: ارتقاء سلامتی، افزایش مشارکت، افزایش تحرک و انسجام اجتماعی،
• برای افراد :تسهیل در ورود به شغل، پایداری شغل، توانایی حرکت میان شغلها، افزایش نرخ موفقیت شروع به کار، افزایش سطح دستمزد، افزایش میزان رضایت و کیفیت بالای شغل،
• برای اقتصاد: افرایش بهرهوری و رقابتپذیری، افزایش اشتغال و کارآفرینی و کاهش رکود اقتصادی را در برخواهد داشت.
ویژگیهای مهارت:
• اولین ویژگی هر مهارت، علم است یعنی برای انجام هر کاری بایستی دانش مربوط به آن را داشته باشیم و شناخت کلی از ماهیت آنچه را که میخواهیم بدانیم، کسب نماییم.
• ویژگی دوم عبارت است از تجربه، یعنی علم را به کار بگیریم و بر اثر تکرار، خطاهای رفتارمان را کاهش دهیم.
• سومین خصوصیت مهارت سرعت است. سرعت داشتن در انجام یک مهارت به معنای صرفهجویی در زمان و انرژی است.
• ویژگی چهارم دقت است، این خصوصیت کیفیت کار ما را که در اثر توجه و تمرکز بوجود میآید را مطلوب میسازد.
• ویژگی پنجم علاقه و گرایش است. این ویژگی انگیزهایی برای کسب مهارت، تمرین و ادامه کار است و همچنین این ویژگی ایجاد خلاقیت و گسترش مهارت را به دنبال دارد.
نقش مهارتآموزی در ایجاد اشتغال:
همواره سیاستگذاران بر ایجاد اشتغال تأکید دارند و بسیاری از آنها رشد اقتصادی را در گرو ایجاد اشتغال میدانند، از این رو بیشتر کشورهای جهان برای غلبه بر مشکل بیکاری راههای تازهای مانند آموزش مهارتهای فنی و حرفهای را آغاز کردهاند. یکی از راههای افزایش و ایجاد شغل بهبود کیفیت آموزش مهارتها به افراد است. سهم آموزش و مهارتآموزی از طریق بهبود کارایی نیروی کار منجر به افزایش بهرهوری افراد میشود. کیفیت آموزش مهارت در صورتی میتواند تضمین شده باشد که توسط دولت حمایت شود و بین دولت و بخشی که مسئول آموزش مهارت است، همکاری مناسبی وجود داشته باشد. اما آموزش باید براساس شایستگی باشد زیرا به عقیده بسیاری از صاحبنظران اگر آموزش مبتنی بر شایستگی باشد میتواند فاصله بین بازار کار و آموزش را کم کند. به عبارتی آموزش حرفهای به کارآموز این امکان را میدهد که شایستگی مورد نیاز را در مشاغل آینده خود و در کل جامعه کسب کند. چانچه تأکید بر توسعه آموزش مبتنی بر شایستگی باشد، رابطه بین آموزش و بازار کار بهبود مییابد. مهارتآموزی با کیفیت خوب به تداوم شرکتهای کوچک کمک میکند و برای آن بهرهوری و نوآوری را به همرا دارد. در چنین مواقع شرکتهایی که میتوانند خود را از نظر تولیدات و خدمات از بقیه شرکتها متمایز کنند در پاسخ به تغییرات شرایط اقتصادی در موقعیت بهتری قرار میگیرند و شاید بتوانند شغلهای بهتری را ایجاد کنند.
