توضیحات
آینده جهان و نظام بین‌الملل علاوه بر قدرت نظامی، بر مبنای میزان تعاملات اقتصادی و تجاری یک کشور با سایر کشورها شکل می گیرد و هرچه درهم تنیدگی اقتصادی در روابط خارجی یک کشور با همسایگان و سایر کشورها بیش تر باشد، آن کشور قدرت بیشتری در آینده اقتصاد جهانی و بین‌المللی داشته و نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کند. یکی از شاخص‌های مهم و اثرگذار در تعاملات اقتصادی و تجاری، میزان مشارکت کشورها در طرح های کریدوری و درگیری آنها با کشورهای دیگر در مراودات اقتصادی است. عنصر اصلی و تعیین‌کننده در این زمینه، مسئله ترانزیت، جابه‌جایی و حمل بار است.
نقشه های کریدورهای منطقه‌ای و بین‌المللی نشان می دهند که ایران یا به دلیل خواست طرف های مقابل یا به دلیل غفلت در حوزه سیاستگذاری از تمام کریدورهای پیرامون خود در حال حذف شدن است. اگر چه احداث این کریدورها به جغرافیای ایران آسیب نمی رساند اما تمام مفروضاتی را که در ابتداد درباره ژئوپلیتیک ایران بیان شد، به چالش می کشد. به عبارت دیگر احداث کریدورها در محیط پیرامونی ایران موجب خواهند شد که دیگر از ایران به عنوان پل شرق و غرب و یا پل ارتباطی شمال و جنوب یاد نشود.
بر این اساس در حالی‌که کشورهای همسایه ایران با شناخت ضرورت این مسئله و توجه جدی به آن، امروز به رقبای جدی ایران در حوزه مسائل مرتبط با ترانزیت کالا تبدیل شده‌اند، همچنان در ایران توجه جدی به مسئله ترانزیت بین‌المللی وجود ندارد و در حال حاضر هیچ نهادی به فکر نوسازی، به‌روزرسانی و حتی ایجاد زیرساخت‌های جدید لجستیکی برای ارتقای این حوزه نیست. به نظر می‌رسد این بی‌توجهی ناشی از نبود سیاستگذاری مشخص و تدوین راهبرد کلان و جامع لجستیکی است که البته این خود ناشی از فقدان سیاست‌پژوهی و سیاست گذاری راه است؛ چنانکه تاکنون مراکز آکادمیکی و پژوهشی، اتاق‌های فکر و موسسات مطالعاتی کشور، مطالعه جامع و بررسی دقیقی در حوزه ترانزیت بین‌الملل و لجستیکی انجام نداده‌اند. این در حالیست که فعال‌سازی مسیرهای بین‌المللی تاثیر به‌سزایی بر منزلت استراتژیک ایران در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی دارد.
فهرست مطالب
مقدمه
مفروض‌های ژئوپلیتیکی ایران
جنگ کریدوری پیرامون ایران
1. کریدور جاده و کمربند چین
2. کریدور سی پک
3. کریدور لاجورد
4. کریدور عرب-مدیترانه
5. کانال خشک عراق-ترکیه
6. کریدور زنگزور
7. کریدور شمال ـ جنوب
8. کریدور مقاومت
ژئوپلیتیک نامرئی ایران
نتیجه گیری
راهکارها
ره‌نگاشت، نشریه‌ای تخصصی است که با رویکرد سیاست‌پژوهی و آینده‌نگاری استراتژیک توسط موسسه مطالعات جهان معاصر و موسسه راهبرد معاصر منتشر می‌شود. این نشریه به بررسی، ارزیابی و تحلیل مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی ایران و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی می‌پردازد. هدف اصلی ره‌نگاشت، ارائه مقالات پژوهشی، مطالعات موردی، تحلیل‌های عمیق، راهبردپردازی و راهکارهای عملی است.
