توضیحات
نشریه ره نگاشت | |
عنوان | فارسیزدایی از خلیج فارس؛ اهداف امنیتی و ژئوپلیتیکی تحریف یک نام تاریخی |
مقدمه | در طول تاريخ، خليج فارس نه تنها بخشي از خاك ايران محسوب ميشده و حاكميت آن در دست ايرانيها بوده است، بلكه به اذعان تمام منابع تاريخي موجود اين پهنه آبي با عناويني نظير خليج فارس، خليج عجم، درياي فارس و يا بحر فارس شناخته شده است. نام خليج فارس از جمله نامهاي تاريخي است كه از گذشته بسيار دور تاكنون در اسناد، قراردادها و مكاتبات مورد استفاده همه اقوام و ملت هاي دور و نزديك آن، از فارس و عرب، ترك و هندي تا اروپاييان قرار داشته است. بنابر مدارك متقن، خليج فارس از هزاران سال پيش نه توسط ايرانيان، بلكه توسط ملتهايي كه با ايرانيان مراوده داشتهاند، از جمله يونانيان و روميان با عنوان «درياي پارسي» ناميده شده است. عربهانيز قرنها آن را «خليجفارس» يا «بحر فارس» ناميدهاند. خليج فارس با همين نام طي هزاران سال گذشته شناخته شده و تمامي كشورها و اقوام مختلف از جمله اعراب از اين نام استفاده كردهاند.
با اين حال متاسفانه در سال هاي اخیر برخي از کشورهای عربی در اقدامي كه با روح همزيستي مسالمت آميز ملل و فرهنگ هاي منطقه ناسازگار بوده، به جاي استفاده از نام معتبر خليج فارس، نام خليج عربي يا خليج را به كار گرفته اند و البته تلاش کرده اند در تعاملات خود با قدرت های بزرگ نیز این نام را متداول کنند. در این بین بحث هایی که پیش از سفر دونالد ترامپ به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس درباره تغییر نام این منطقه پدید آمد، یکبار دیگر اهمیت مباحث جغرافیایی و تاریخی را در تعاملات سیاسی کشورها برجسته کرد. به خصوص که پیش از این ترامپ با تغییر نام «خلیج مکزیک» به «خلیج آمریکا» در ژانویه ۲۰۲۵، پایه گذار مناقشه ای جدید در این حوزه شده بود. جدلهای اخیر پیرامون نامگذاریهای جغرافیایی میان کشورها نه تنها با تاریخ و جغرافیا در تضاد است، بلکه می تواند زمینه ساز مناقشات گسترده نیز شود. به خصوص که این نامها، چه در مناطق خشکی و چه دریاها، در روابط بینالمللی به ابزاری سیاسی تبدیل شدهاند که تحت منافع بازیگران قرار گرفته اند. بر این اساس نامگذاری جغرافیایی دیگر صرفاً بیانگر یک مکان نیست، بلکه نشاندهنده قدرت و سلطه در تعاملات بینالمللی است و میتواند ادعاهای سرزمینی را تقویت یا حاکمیت یک کشور را در برابر دیگری تأیید کند. از این رو بررسی اهمیت نام گذاری های سیاسی در مناقشات بین المللی و همچنین تاثیر چنین اقداماتی در نظام امنیتی خلیج فارس حائز اهمیت است. |
فهرست مطالب | مقدمه اختلاف در نامگذاریها پیامدهای جنگ نقشه ها اهداف ژئوپلیتیک فراتر از نام نتیجه گیری |
تعداد صفحات | 14 |
تاریخ انتشار | 22 اردیبهشت 1404 |