توضیحات
پس از فروپاشی شوروی و موفقیت ائتلاف بین¬المللی تحت هدایت ایالات متحده در بیرون راندن عراق از کویت در اوائل دهه 90 میلادی زمینه¬های شکل¬گیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا در عرصه بین¬الملل فراهم گردید. در این ارتباط، رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج هربرت واکر بوش (1992-1988) طی یک سخنرانی از عبارت “نظم نوین جهانی” استفاده نمود که دلالت بر آغاز فصل جدید مناسبات سیاسی بر پایه قدرت فائقه امریکا در عرصه بین¬الملل از جمله خاورمیانه داشت. با این حال، ظهور چين به عنوان قدرت نوظهور و عدم تحقق سياست¬هاي منطقه¬اي اين كشور در خاورميانه طی نزدیک به دو دهه اخیر گوياي ناکافی بودن قدرت ایالات متحده در برپایی نظم مورد نظر است. با آن که ایالات متحده در دو دهه پایانی جنگ سرد، بدون تردید، بازیگر اصلی خاورمیانه به حساب می¬آمد اما در دوره پسا جنگ سرد قدرت این بازیگر به تدریج دستخوش فرسایش آشکار گردیده است. حال سوال این است که چه عواملی زمینه¬ساز افول جایگاه ایالات متحده در خاورمیانه طی سه دهه اخیر بوده¬اند؟ واکاوی حقایق تاریخی گویای آن است که مجموعه¬ای از نتایج گسترش اقتصاد نئولیبرالي در سطح جهان (تعمیق فقر در منطقه)، تحولات محیط بین¬الملل (نتایج غیرمنتظره روند جهانی¬سازی) اهداف نادرست (حمایت جانبدارانه از اسرائیل)، محاسبات اشتباه (حمله به عراق) و … که پیشینه آنها بعضاً به پیش از اتمام جنگ سرد باز می¬گردد موجب تضعیف موقعیت امریکا در عرصه بین¬الملل به طور عام و در خاورمیانه به طور خاص گردیده است.
