نحوه مشارکت موثر آذربایجان در برنامه‌های منطقه‌ای ترامپ و منافع اسرائیل؛ توصیه‌های عملی

نشریه ترجمان (برگردان تحلیل‌های راهبردی)

نویسندگان موضع خود را با هیچ یک از نمایندگان رسمی آذربایجان هماهنگ نکرده‌اند. بنابراین، طبیعی است که ممکن است موقعیت‌هایی پیش بیاید که مقامات آذربایجانی نظراتی مخالف دیدگاه نویسندگان ابراز کنند. 

در ۱۵ ژانویه، مقاله‌ای مفهومی با عنوان «آذربایجان: یکی از ارکان سیستم امنیت منطقه‌ای اسرائیل – مروری کوتاه برای دولت ترامپ» منتشر کردیم. این مقاله بر اساس اظهارات مقامات اسرائیلی، از جمله روسای دولت و وزیران متعدد، و همچنین مطالب رسانه‌ها و اندیشکده‌های اسرائیلی تهیه شده است که مشارکت استراتژیک با آذربایجان را از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۴ پوشش داده‌اند. 

این «مرور کوتاه برای دولت ترامپ» بحث‌های گسترده‌ای را در اسرائیل، ایالات متحده و حتی به‌طور غیرمنتظره‌ای در هند برانگیخت. نشریات و اندیشکده‌های معتبری که به آن ارجاع دادند یا داده‌ها و نتیجه‌گیری‌های ما را تحلیل کردند، عبارتند از: شورای آتلانتیک، فوربس، The National Interest، Townhall، جروزالم پست، اسرائیل هایوم، و The Economic Times. این سند در جریان آخرین نشست تحمل مذهبی که توسط سازمان‌های یهودی آمریکا در کنگره با حضور نمایندگان کنگره، کارکنان قانون‌گذاری و نمایندگان وزارت امور خارجه برگزار شد، مورد بحث قرار گرفت. جزوات حاوی تحلیل‌های ما در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفت. 

همان‌طور که دفتر وزیر امور خارجه، گیدئون ساعر، به ربی‌اعظم جامعه سفاردی‌های باکو، زمیر ایسایف، اطلاع داد، گزارش مرکز بگین ـ سادات مورخ ۱۵ ژانویه «نمونه‌ای از اهمیت روابط اسرائیل و آذربایجان است و غنای محتوایی این روابط را در مثبت‌ترین حالت ممکن ارائه می‌دهد. یک نسخه از این گزارش برای بررسی شخصی وزیر امور خارجه ساعر ارائه شده است.» این گزارش همچنین توجه قابل توجهی از سوی مقامات ارشد سازمان‌های بزرگ یهودی در ایالات متحده جلب کرد. علاوه بر این، اطلاعات موثقی داریم که نشان می‌دهد چندین عضو حلقه نزدیک رئیس‌جمهور جدید گزارش مرکز بگین ـ سادات را به دقت مطالعه کرده‌اند. 

در نتیجه، در هفته‌های اخیر، اعضای کنست، شخصیت‌های برجسته‌ی یهودیان آمریکا و نمایندگان اندیشکده‌های محافظه‌کار پیشرو در ایالات متحده با ما تماس گرفته‌اند. بسیاری از آن‌ها اشاره کردند که با وجود درک عمیق از واقعیت‌های خاورمیانه، هرگز اهمیت ژئوپلیتیکی آذربایجان را در چارچوب معماری امنیت استراتژیک منطقه‌ای اسرائیل در نظر نگرفته‌اند. علاوه بر این، مخاطبان ما تأکید کردند که این دیدگاه گسترده‌تر از متحد اسرائیل در قفقاز را به اشتراک می‌گذارند. در عین حال، آن‌ها این سوال مهم را مطرح کردند: چه می‌توان کرد تا جایگاه منطقه‌ای آذربایجان ارتقا یابد و در چشم دولت جدید به‌گونه‌ای بازتعریف شود که موقعیت اسرائیل را تقویت کند؟ در ابتدا، ما این سوال را به‌صورت جداگانه برای هر درخواست پاسخ دادیم. اما با افزایش تعداد این درخواست‌ها، تصمیم گرفتیم گزارش دیگری تهیه کنیم — این بار با ملاحظات عملی. اما پیش از آن، اجازه دهید به شاخص‌های کلیدی اهمیت ویژه آذربایجان از منظر منافع اسرائیل، همان‌طور که در انتشار قبلی ما بیان شد، بازگردیم.