خال الطبری
امیر قطر، تمیم بن حمد آل ثانی، چه نوع پیامرسانی را به مقامات عالیرتبه در جمهوری اسلامی ایران بهعهده داشته است؟ و چرا برای اولین بار پس از سالها، تقاضای ملاقات با حضرت آیتالله سید علی خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، اظهار کرده است؟
طبق گزارش منابع موثق در تهران، امیر قطر بهعنوان پیامرسان ترامپ، مأمور شده بود تا پیامی به تصمیمگیرنده اصلی ایران، یعنی مقام معظم رهبری، منتقل کند. این پیام شامل تأکید بر ضرورت شرکت ایران در مذاکرات صلح، بهصورت اختیاری یا تحت فشار، بود. پاسخ قاطع و تندی که امیر قطر دریافت کرد، دو بعد داشت:
۱. پاسخ به ترامپ و تهدیدات آمریکا
رهبر معظم انقلاب اعلام کرد که ایران نه تنها در برابر تهدیدات بینالمللی تسلیم نخواهد شد، بلکه از خود در برابر هرگونه تجاوز دفاع میکند. هرگونه تعرض به امنیت ملی جمهوری اسلامی به معنی شعلهور شدن جنگ در سطح منطقه خواهد بود. این بخش از پاسخ برای امیر قطر قابل پیشبینی بود، چرا که معلوم بود ایران به اندازه کافی قدرتمند است تا نهتنها منطقه خاورمیانه، بلکه منافع آمریکا در سراسر جهان را تحت فشار قرار دهد.
در آخرین سخنرانی حضرت رهبر معظم انقلاب در مراسم سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ایشان به ضرورت افزایش برد موشکهای استراتژیک ایران به فراتر از ۵۰۰۰ کیلومتر تأکید کردند. قابل ذکر است که برد موشکهای استراتژیک فعلی ایران به بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر میرسد. این اظهارات مبتنی بر توانمندیهای نظامی و فناوریای بود که ایران در سالهای اخیر بهدست آورده است.
۲. انتقاد از نقش قطر در موضوع داراییهای بلوکهشده ایران
رهبر معظم انقلاب از امیر قطر به دلیل همدستی قطر با آمریکا در عدم آزادسازی داراییهای بلوکهشده ایران در کره جنوبی انتقاد کردند. این داراییها پس از آزادسازی، در قالب توافقی شناختهشده در دوران ریاست جو بایدن، به بانکهای قطری منتقل شده بودند. با وجود لحن ملایم بهدلیل جایگاه میهمان امیر قطر، محتوای انتقاد قاطع و انکارناپذیر بود.
علاوه بر این، منابع غیررسمی اشاره کردند که ایران از امیر قطر خواسته بود تا در رابطه با عملکردهای گروه «جولانی» در سوریه مداخله کند. این گروه، که در حال حاضر بهعنوان حکومت محلی در برخی مناطق سوریه عمل میکند، متهم به تجاوز به مقدسات شیعیان، بهویژه در منطقه حرم حضرت زینب (س)، و انجام فعالیتهایی مانند آدمربایی، بازداشتهای خودسرانه و قتل شیعیان و علمای محلی است. قطر، بهدلیل حمایتهای طولانیمدت از این گروه طی دوران شورشها در سوریه، موقعیتی استثنایی در تعامل با آن دارد.
چرا امیر قطر انتخاب شد؟
امیر قطر میداند که رهبر معظم انقلاب، بهدلیل وابستگی شدید سایر امیران خلیجی به آمریکا و رژیم صهیونیستی، از پذیرش آنها در حریم خود خودداری میکنند. با این حال، تمیم بن حمد بهدلیل روابط استثنایی بین دو کشور و موضع تاریخی ایران در حمایت از قطر طی محاصره ناعادلانه توسط چهار کشور (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر)، این افتخار را یافت تا با حضرت رهبر معظم انقلاب دیدار کند.
آیا امیر قطر توانست انتقادات را درک کند؟
سوال اصلی این است که آیا امیر قطر توانسته است عمق انتقادات رهبر معظم انقلاب را درک کند؟ و چرا این پیام دقیقاً به او منتقل شده است؟
این پیامرسانی، علاوه بر انتقال پیام ترامپ، بهعنوان فرصتی برای بررسی وضعیت روابط دو کشور عمل کرده است. ایران، در حالی که نقش قطر در منطقه را بهطور کلی مورد ارزیابی قرار میدهد، از این دیدار برای تقویت روابط دو کشور در حوزههای مشترک استفاده کرده است.