تلفن
پست الکترونیک
بدون نتیجه
مشاهده همه نتایج
چهارشنبه, خرداد 28, 1404
  • خانه
    • صفحه اصلی
    • درباره موسسه
    • گزارش فعالیت‌ها
    • اساتید همکار
    • مراکز مطالعاتی و دانشگاهی همکار
    • پژوهشگران موسسه
    • گزارش فعالیت‌ها
    • همکاری با موسسه
    • سوالات متداول
    • ارتباط با ما
    • شبکه های اجتماعی
      • تلگرام
      • اینستاگرام
      • واتساپ
      • آپارات
  • گروه‌های مطالعاتی و اندیشه‌ورز
    • گروه سیاست خارجی ایران
    • گروه مطالعات منطقه ای
    • گروه روندهای جهانی
    • گروه بحران‌پژوهی
    • گروه اقتصاد بین‌الملل
    • گروه آینده‌نگاری استراتژیک
  • آموزشگاه
    • همه
    • آکادمی زبان های خارجی
    • آکادمی مهارت های کاربردی
    • بوت کمپ ها
    • دوره های اموزشی
    • مدرسه آینده‌پژوهی استراتژیک
    • مدرسه روش
    • مدرسه سیاست و روابط بین‌الملل
    • مدرسه شبیه‌سازی سیاستی
    • مدرسه مدیریت کسب و کار

    ترامپ و هاروارد: نقض استقلال دانشگاه و پیامدهای آن بر قدرت نرم آمریکا

    نقش پیش‌بینی در مطالعات آینده‌پژوهی

    ده تکنیک پرکاربرد رسانه‌ای برای فریب مخاطبان

    کارگاه آموزشی «نظریه‌ها و مکاتب امنیتی؛ درک مفاهیم پایه و پیشرفته امنیت در سطوح ملی و بین‌المللی»

    کارگاه آموزشی «مدیریت استراتژیک در جهان کوانتومی»

    عبور از مرزها: رویکردی برای نظریه‌پردازی و طراحی پژوهش در علوم سیاسی

    آنچه در انتظار ماست! نگاهی به آینده مشاغل در افق 2030

    پیش‌بینی مالی: مفهوم، اهمیت و کاربردها در کسب‌وکار

    کارگاه آموزشی «مدیریت کسب و کار در بازارهای متغیر داخلی و سیاست‌های مبهم جهانی»

    • مدرسه سیاست و روابط بین‌الملل
    • مدرسه آینده‌پژوهی استراتژیک
    • مدرسه شبیه‌سازی سیاستی
    • آکادمی مهارت های کاربردی
    • آکادمی زبان انگلیسی
    • بوت کمپ ها
    • مدرسه روش
  • رویدادها
    • نشست های تخصصی
    • همایش‌ها
      • همایش ملی «سیاست خارجی ایران؛ چشم‌انداز آینده»
      • همایش «هم اندیشی نگاه عمیق به بحران اوکراین: فرصت ها و چالش ها»
      • سمینار امنیت ملی ایران و ارمنستان در سایه تهدیدات و مناقشات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
      • سمینار “معادلات ژئوپلیتیک قفقاز، نقش‌آفرینان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای”
  • رصدگاه
  • فروشگاه
    • دوره های اموزشی
    • محصولات پژوهشی
  • فعالیت‌ها
    • گزارش فعالیت‌ها
  • نشریات
    • ره نگاشت
    • جستارها
    • برآورد
    • ترجمان
    • رهیافت
    • راهبرد
    • هشدار
    • گفتارها
    • بحران پژوهی
    • تحلیل استراتژیک
    • رخدادنگار
    • رهنامه
    • قلمرو
    • مدار
  • خدمات
    • خدمات سازمانی
    • شبکه مشاوره همگام
    • شتابدهنده پیشرو
    • پذیرش و تربیت پژوهشگر
  • خانه
    • صفحه اصلی
    • درباره موسسه
    • گزارش فعالیت‌ها
    • اساتید همکار
    • مراکز مطالعاتی و دانشگاهی همکار
    • پژوهشگران موسسه
    • گزارش فعالیت‌ها
    • همکاری با موسسه
    • سوالات متداول
    • ارتباط با ما
    • شبکه های اجتماعی
      • تلگرام
      • اینستاگرام
      • واتساپ
      • آپارات
  • گروه‌های مطالعاتی و اندیشه‌ورز
    • گروه سیاست خارجی ایران
    • گروه مطالعات منطقه ای
    • گروه روندهای جهانی
    • گروه بحران‌پژوهی
    • گروه اقتصاد بین‌الملل
    • گروه آینده‌نگاری استراتژیک
  • آموزشگاه
    • همه
    • آکادمی زبان های خارجی
    • آکادمی مهارت های کاربردی
    • بوت کمپ ها
    • دوره های اموزشی
    • مدرسه آینده‌پژوهی استراتژیک
    • مدرسه روش
    • مدرسه سیاست و روابط بین‌الملل
    • مدرسه شبیه‌سازی سیاستی
    • مدرسه مدیریت کسب و کار

    ترامپ و هاروارد: نقض استقلال دانشگاه و پیامدهای آن بر قدرت نرم آمریکا

    نقش پیش‌بینی در مطالعات آینده‌پژوهی

    ده تکنیک پرکاربرد رسانه‌ای برای فریب مخاطبان

    کارگاه آموزشی «نظریه‌ها و مکاتب امنیتی؛ درک مفاهیم پایه و پیشرفته امنیت در سطوح ملی و بین‌المللی»

    کارگاه آموزشی «مدیریت استراتژیک در جهان کوانتومی»

    عبور از مرزها: رویکردی برای نظریه‌پردازی و طراحی پژوهش در علوم سیاسی

    آنچه در انتظار ماست! نگاهی به آینده مشاغل در افق 2030

    پیش‌بینی مالی: مفهوم، اهمیت و کاربردها در کسب‌وکار

    کارگاه آموزشی «مدیریت کسب و کار در بازارهای متغیر داخلی و سیاست‌های مبهم جهانی»

    • مدرسه سیاست و روابط بین‌الملل
    • مدرسه آینده‌پژوهی استراتژیک
    • مدرسه شبیه‌سازی سیاستی
    • آکادمی مهارت های کاربردی
    • آکادمی زبان انگلیسی
    • بوت کمپ ها
    • مدرسه روش
  • رویدادها
    • نشست های تخصصی
    • همایش‌ها
      • همایش ملی «سیاست خارجی ایران؛ چشم‌انداز آینده»
      • همایش «هم اندیشی نگاه عمیق به بحران اوکراین: فرصت ها و چالش ها»
      • سمینار امنیت ملی ایران و ارمنستان در سایه تهدیدات و مناقشات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
      • سمینار “معادلات ژئوپلیتیک قفقاز، نقش‌آفرینان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای”
  • رصدگاه
  • فروشگاه
    • دوره های اموزشی
    • محصولات پژوهشی
  • فعالیت‌ها
    • گزارش فعالیت‌ها
  • نشریات
    • ره نگاشت
    • جستارها
    • برآورد
    • ترجمان
    • رهیافت
    • راهبرد
    • هشدار
    • گفتارها
    • بحران پژوهی
    • تحلیل استراتژیک
    • رخدادنگار
    • رهنامه
    • قلمرو
    • مدار
  • خدمات
    • خدمات سازمانی
    • شبکه مشاوره همگام
    • شتابدهنده پیشرو
    • پذیرش و تربیت پژوهشگر
بدون نتیجه
مشاهده همه نتایج

ذهنیت پهنه‌ای و توسعه‌ آسیایی

فرشاد عادل؛ مدیر دپارتمان کریدورها و سیاست پژوهی راه

اسفند 10, 1403

رویای توسعه در آسیا موضوعی است که پس از مواجهه شرقی‌ها با مدرنیزم غربی و دستاوردهای اروپایی‌ها در حوزه‌های مختلف فکری و صنعتی، همواره مطرح بوده. آسیا علیرغم برخورداری از سابقه‌ی درخشان تمدنی و فرهنگی در تاریخ، طی چند قرن اخیر همواره خود را نیازمند به غرب احساس کرده و تنها طی دهه‌های اخیر بود که جریان‌هایی در آسیا به منظور خارج شدن از سایه‌ی سنگین غرب شکل گرفت. تلاش‌های مختلفی که در برخی موارد به نتیجه رسیده اند و در موارد بیشتری بی نتیجه باقی مانده اند و همچنان اسطوره‌ی توسعه در ذهن بسیاری از شرقی‌ها با الگو برداری از غرب گره خورده است.

اما شاید عدم توفیق عمده‌ی کشورهای آسیایی در دستیابی به توسعه‌ای فراگیر در ساحت‌های فکری، علمی و صنعتی ریشه در فقدان الگویی متناسب با سابقه‌ی تمدنی و روح شرقی کشورهای آسیایی داشته باشد. بر همین اساس کشورهایی نظیر چین با درک این مساله در تلاش اند تا به وسیله‌ی بازیابی عناصر تمدنی شاخص شرق نظیر راه ابریشم، به ارایه‌ی ابتکارات و محصولات فکری منحصر به فردی بپردازند که این فقدان را جبران کنند؛ چراکه ارایه محصولات فکری به جهان در عصر کنونی امری مهم برای قدرت‌های نوظهور به شمار می‌رود و این امکان را فراهم می‌کند که با تولید روایت و ادبیات علمی از الگوی آسیایی پیشرفت، به شکل دهی دورانی جدید بپردازند.

ایران نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین تمدن‌های آسیایی، برای ایفای نقش در دوران جدید و تثبیت جایگاه خود در نظم نوین در حال شکل گیری،  باید در این صحنه حضور داشته باشد و محصولات فکری منحصر به فردی که حاصل نگرش و بینش ایرانی به همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است را به جهان عرضه کند.

ذهنیت پهنه‌ای را می‌توان یکی از ایده‌هایی دانست که به عنوان یک چارچوب نظری برای تحلیل روند‌ها و رخدادهای بین‌المللی، و نیز آینده‌پژوهی در خصوص شیوه‌ی نقش‌آفرینی قدرت‌های شرقی در نظم جدید جهانی کاربرد دارد و به عنوان یک محصول فکری و نگرشی منحصر به فرد قابل ارائه به جهان است. 

ذهنیت پهنه ای را می‌توان نگرشی دانست که روح همکاری‌های آسیایی را شکل می‌دهد. در ذهنیت پهنه‌ای، سرتاسر پهنه‌ی آسیا به عنوان یک کلیت به هم پیوسته در نظر گرفته می‌شود. علی‌رغم تکثر تمدن‌های موجود در پهنه‌ی آسیا، پیوند های ناگسستنی و اثرگذاری مستقیمی میان این تمدن‌ها وجود دارد و ارتباطات معناداری را می‌توان میان این تمدن‌ها یافت که این مساله خود حاصل پیوستگی جغرافیایی در پهنه‌ی آسیا است.

منطقه آسیا آکنده از دشت ها و بیابان‌هایی است که توسط کوه‌ها احاطه شده اند و در میان این کوه‌ها گذرگاه‌های طبیعی ای مانند رود‌ها و دره ها هستند که نقاط محصور شده را به یکدیگر متصل می‌کنند. این گذرگاه‌های طبیعی در شکل‌های مختلف نخستین کریدورهایی بودند که انسان‌های ساکن در آسیا از آنان عبور کرده اند و پس از قرن‌ها به مرور تبدیل به راه‌هایی شدند که به منظور ارتباطات تجاری و تردد کاروان‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. راه ابریشم پرآوازه ترین نمونه از این نوع راه هاست که با شاخه‌های مختلف اش موجب ارتباط مستمر میان شهرهای آسیایی بود و مهم‌ترین تحولات آسیا در آن رقم خورده است.

این راه‌ها که بر اساس آزمون و خطای تاریخی و در بستر کریدورهای طبیعی کشیده شده اند، از قدمتی هزاران ساله برخوردار اند و بعضا امروز نیز مورد استفاده هستند. به عنوان مثال کریدور شرق به غرب ایران که خراسان را به استان‌های غربی ایران متصل می‌کند از جمله راه‌هایی است که می‌توان قدمت آن را چندین هزار سال دانست.

بر اساس منابع تاریخی مهاجرت‌های گسترده ای در طول تاریخ در پهنه آسیا شکل گرفته است که مهاجرت آریایی ها از مهم‌ترین نمونه ها بوده است.از روی مطالب دو کتاب مقدس آریایی‌ها، یعنی اوستا و ودا می‌توان دریافت که در حدود سال سه هزار پیش از میلاد، آریایی‌ها احتمالا در دشت‌های جنوبی سیبری یا ترکستان شمالی می‌زیستند و بعدتر به واسطه‌ی سرد شدن هوا و یا ازدیاد جمعیت به سوی سرزمین‌های گرم تر مهاجرت کرده اند. آن‌های ابتدا از وارد سغد در آسیای میانه شدند و سپس از دره بلخاب که از شعبات رود جیحون است گذشته اند و وارد سرزمین بلخ شده اند. سپس گروهی از آن‌ها با گذر از مرو، هرات، سرخس، طوس، نیشابور، گرگان و شاهرود وارد سرزمین‌های مرکزی فلات ایران شده اند و تا حوالی ری به سکونت پرداختند. این مسیر تقریبا همان مسیری است که امروز نیز مورد استفاده است.

راه‌هایی که بر اساس کریدورهای طبیعی در آسیا شکل گرفته اند مسیر‌هایی بوده اند که پیش از وجود شهرها در آسیا وجود داشتند و ساکنان پهنه‌ی آسیا با عبور از آن‌ها به نقاطی رسیده اند که بعد‌ها تبدیل به مراکز تجمع جمعیت و شهر‌های بزرگی شده که تمدن‌های بزرگی را شکل داده اند. بنابراین می‌توان به این نتیجه رسیده که شهرهای آسیایی بنابر جبر جغرافیای این این پهنه از ابتدای شکل گیری خود و به واسطه ی اینکه در امتداد کریدورهای ارتباطی ایجاد شده بودند، با يکديگر در ارتباط بودند و این ارتباط مستمر موجب نوعی از هم سرنوشتی میان آن‌ها شده است. چرا که عنصر مشترک ارتباط دهنده میان این شهرها که ضامن بقایشان نیز بوده، راه‌های ارتباطی ای است که کاروان‌های تجاری، ادیان، علوم و فنون و لشگرهای جنگجو در آن تردد می‌کردند و سرنوشت تمدن‌های آسیایی را رقم میزدند.

در چنین فضایی که راه‌ها مانند رشته‌ی تسبیح شهرهای آسیایی را به یکدیگر متصل می‌کردند، سرنوشت این شهرها نیز به یکدیگر گره می‌خورد. به نحوی که با رونق تجارت زمینی این شهرها نیز رونق می‌گرفتند و در زمان فجایعی نظیر حمله مغول و یا گسترش بیماری طاعون، باهم و هم‌زمان آسیب می‌دیدند.

این هم‌سرنوشتی تاریخی که حاصل پیوستگی جغرافیایی در آسیا است، به مرور باعث شکل گیری پیوند‌های تمدنی میان شهر‌های آسیا شد.

ذهنیت پهنه‌ای با مبنا قرار دادن این هم‌سرنوشتی و پیوند‌های تمدنی میان کشورهای آسیا که ریشه در تاریخ این کشورها دارد، تحولات منطقه‌ای در آسیا را بر تمام کشورهای پهنه‌ی آسیا اثرگذار می‌داند. در چنین نگرشی پهنه‌ی آسیا به عنوان یک مجموعه‌ از کشورها در نظر گرفته می‌شود که در این مجموعه هیچ کشوری نمی‌تواند به شکل کاملا مستقل از همسایگانش عمل کند چرا که به دلیل پیوند‌های جغرافیایی و تمدنی ناچارا از تحولات کشورهای پيرامون خود تاثیر می‌پذیرد.

به همین سبب و بر اساس ذهنیت پهنه‌ای، توسعه در آسیا تنها زمانی تحقق پیدا خواهد کرد که تمامی کشورهای پهنه‌ی آسیا به صورت یکسان از حداقل‌های لازم به منظور دستیابی به توسعه برخوردار باشند. بر اساس این ذهنیت هیچ‌یک از کشورهای آسیایی بدون در نظر گرفتن تهدیدات موجود در پیرامون خود و رفع آن‌ها نمی‌توانند در بلند مدت به رشد خود ادامه دهند چرا که جنگ، ناآرامی، قحطی و مهاجرت و چالش‌هایی از این قبیل در محدوده پیرامونی کشورهای آسیایی می‌تواند بر روند رشد این کشورها اثر گذار باشد.

مطلب قبل

نشست تخصصی «چشم انداز جنگ اوکراین؛ رویکردهای متعارض به آینده و منافع ملی ایران»

پست‌ بعدی

نشست هم اندیشی اندیشکده های کشوری فعال در حوزه قفقاز و اوراسیا در دانشگاه تبریز

جستجو

بدون نتیجه
مشاهده همه نتایج

عضویت در خبرنامه

درباره موسسه مطالعات جهان معاصر

«موسسه مطالعات جهان معاصر» به عنوان یک نهاد خصوصی با بهره‌​مندی از پژوهشگران مجرب، اعضاء هیات علمی و اساتید دانشگاه‌​ها و مراکز تحقیقاتی و امكانات وسیع پژوهشی، توانمندی​‌های فراوانی برای پاسخگویی به نیازهای پژوهشی، آموزشی و مشاوره‌​ای نهادها، سازمان​‌ها، وزارتخانه‌​ها و سایر ارکان دولتی و غیردولتی در بخش​‌های علوم انسانی دارد.
اطلاعات بیشتر درباره موسسه.

  • Telegram
  • Instagram
  • WordPress

© 2022 موسسه مطالعات جهان معاصر

0
    0
    سبد خرید
    سبد شما خالی استبه فروشگاه بروید!
    ادامه خرید
    بدون نتیجه
    مشاهده همه نتایج
    • خانه
      • صفحه اصلی
      • درباره موسسه
      • گزارش فعالیت‌ها
      • اساتید همکار
      • مراکز مطالعاتی و دانشگاهی همکار
      • پژوهشگران موسسه
      • گزارش فعالیت‌ها
      • همکاری با موسسه
      • سوالات متداول
      • ارتباط با ما
      • شبکه های اجتماعی
        • تلگرام
        • اینستاگرام
        • واتساپ
        • آپارات
    • گروه‌های مطالعاتی و اندیشه‌ورز
      • گروه سیاست خارجی ایران
      • گروه مطالعات منطقه ای
      • گروه روندهای جهانی
      • گروه بحران‌پژوهی
      • گروه اقتصاد بین‌الملل
      • گروه آینده‌نگاری استراتژیک
    • آموزشگاه
      • مدرسه سیاست و روابط بین‌الملل
      • مدرسه آینده‌پژوهی استراتژیک
      • مدرسه شبیه‌سازی سیاستی
      • آکادمی مهارت های کاربردی
      • آکادمی زبان انگلیسی
      • بوت کمپ ها
      • مدرسه روش
    • رویدادها
      • نشست های تخصصی
      • همایش‌ها
        • همایش ملی «سیاست خارجی ایران؛ چشم‌انداز آینده»
        • همایش «هم اندیشی نگاه عمیق به بحران اوکراین: فرصت ها و چالش ها»
        • سمینار امنیت ملی ایران و ارمنستان در سایه تهدیدات و مناقشات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
        • سمینار “معادلات ژئوپلیتیک قفقاز، نقش‌آفرینان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای”
    • رصدگاه
    • فروشگاه
      • دوره های اموزشی
      • محصولات پژوهشی
    • فعالیت‌ها
      • گزارش فعالیت‌ها
    • نشریات
      • ره نگاشت
      • جستارها
      • برآورد
      • ترجمان
      • رهیافت
      • راهبرد
      • هشدار
      • گفتارها
      • بحران پژوهی
      • تحلیل استراتژیک
      • رخدادنگار
      • رهنامه
      • قلمرو
      • مدار
    • خدمات
      • خدمات سازمانی
      • شبکه مشاوره همگام
      • شتابدهنده پیشرو
      • پذیرش و تربیت پژوهشگر

    © 2022 موسسه مطالعات جهان معاصر

    موسسه مطالعات جهان معاصر

    Powered by Chat Help