| عنوان کارگاه: |
نظریه‌ها و مکاتب امنیتی؛ درک مفاهیم پایه و پیشرفته امنیت در سطوح ملی و بین‌المللی |
| اهداف کارگاه |
الف) اهداف علمی-تئوریک:
- آشنایی با مهم‌ترین نظریه‌ها و مکاتب امنیتی.
- تحلیل چارچوب‌های مفهومی امنیت.
- بررسی تطبیقی رویکردهای سنتی و نوین در مطالعات امنیتی.
- فهم سیر تکامل مفهوم امنیت از تمرکز بر دولت به سمت امنیت انسانی، زیست‌محیطی، و اقتصادی.
- نقد تقلیل‌گرایی امنیتی (مثلاً چرا برخی مکاتب صرفاً نظامی‌گری را راه‌حل می‌دانند؟).
- بررسی رابطه قدرت و امنیت در نظریه‌های انتقادی (مثلاً تأثیر سرمایه داری بر امنیت جهانی).
ب) اهداف مهارتی-کاربردی:
- آموزش تدوین سناریوهای امنیتی بر اساس نظریه‌های مختلف.
- تقویت توانایی تحلیل گفتمان سیاستمداران و نهادهای امنیتی.
- مهارت‌افزایی در ارزیابی تهدیدات نوظهور (مانند جنگ سایبری یا امنیت داده‌ها).
ج) اهداف حرفه‌ای:
- آماده‌سازی مخاطبان برای تصمیم‌گیری در نهادهای امنیتی یا تحلیل در رسانه‌ها و اندیشکده‌ها.
- ایجاد شبکه‌ای از متخصصان برای همکاری‌های آتی در پروژه‌های امنیتی.
|
| تعداد جلسات |
۴ جلسه آموزش کارگاهی |
| سرفصل ها |
۱. مقدمه‌ای بر مطالعات امنیتی
- تعریف «امنیت» و تحول آن در گذر زمان
- تفاوت «امنیت ملی» و «امنیت بین‌المللی»
- جایگاه امنیت در روابط بین‌الملل و علوم سیاسی
۲. مکاتب کلاسیک امنیتی
- واقع‌گرایی (رئالیسم):
- مفروضات هستی‌شناختی (تمرکز بر قدرت و آنارشی)
- امنیت به مثابه بقای دولتی
- نظریه موازنه قدرت
- لیبرالیسم:
- همکاری چندجانبه و نهادهای بین‌المللی
- امنیت جمعی و دموکراسی صلح‌طلب
۳. مکاتب انتقادی و سازه‌انگاری
- مکتب کپنهاگ (باری بوزان):
- گسترش مفهوم امنیت (انسان‌محور، زیست‌محیطی، اقتصادی)
- «جامعه‌ی امنیتی» و نقش هویت‌ها
- سازه‌انگاری:
- امنیت به مثابه برساخته اجتماعی
- نقش گفتمان و روایت‌سازی در تهدیدات امنیتی
۴. نظریه‌های نوین امنیتی
- امنیت‌سازی:
- فرآیند تبدیل یک موضوع به «تهدید امنیتی»
- مطالعه موردی: مهاجرت، تروریسم، یا تغییرات اقلیمی
- فمینیسم و امنیت:
- جنسیت و امنیت (نقش زنان در صلح و جنگ)
- نقد «مردانه‌بودن» گفتمان‌های امنیتی
۵. امنیت در جهان آینده
- چالش‌های غیرسنتی (تروریسم، سایبری، امنیت انرژی)
۶. مطالعه موردی و کاربرد عملی
- تحلیل گفتمان امنیتی در خاورمیانه
- نقش سازمان‌های بین‌المللی (ناتو، سازمان ملل) در تضمین امنیت
|
| زمان برگزاری |
کارگاه به صورت خصوصی و نیمه خصوصی برگزار می‌شود. جهت هماهنگی تاریخ با شماره ۰۹۹۸۱۱۹۷۷۸۳ تماس بگیرید. |
| نحوه برگزاری |
حضوری (در محل موسسه) و آنلاین (در بستر اسکای روم) |
| درباره کارگاه |
مطالعات امنیتی به‌عنوان شاخه‌ای از روابط بین‌الملل و علوم سیاسی، تحولات مفهومی گسترده‌ای را تجربه کرده است. از تمرکز سنتی بر «امنیت نظامی-دولتی» تا گسترش به حوزه‌هایی مانند امنیت انسانی، محیط زیست و اقتصاد، این رشته امروز چندبعدی و بین‌رشته‌ای شده است.
این کارگاه آموزشی به‌صورت تئوریک-عملی طراحی شده است تا شرکت‌کنندگان را با مهم‌ترین چارچوب‌های نظری و تحلیلی در حوزه مطالعات امنیتی آشنا کند.
- رویکرد بین‌رشته‌ای: ترکیبی از علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، جامعه‌شناسی امنیت، و مطالعات استراتژیک.
- تلفیق سنت و نوآوری: بررسی همزمان مکاتب کلاسیک (مانند رئالیسم) و نظریه‌های متأخر (مانند امنیت‌سازی یا فمینیسم امنیتی).
- مطالعه تطبیقی: مقایسه رویکردهای غربی و غیرغربی به امنیت (مثلاً دیدگاه‌های چین یا روسیه در مقابل ناتو).
- فضای تعاملی: استفاده از روش‌های فعال یادگیری مانند شبیه‌سازی بحران‌های امنیتی، نقش‌آفرینی دیپلماتیک، و تحلیل گفتمان رسانه‌ای.
|
| کارگاه برای چه کسانی مفید است؟ |
- الف) گروه‌های تحصیلی-پژوهشی:
- دانشجویان رشته‌های:
- علوم سیاسی
- روابط بین‌الملل
- مطالعات امنیتی و استراتژیک
- جغرافیای سیاسی
- پژوهشگران علاقه‌مند به:
- تئوری‌های انتقادی امنیت
- امنیت بین‌الملل در خاورمیانه
- نقش فناوری در جنگ نوین
ب) گروه‌های حرفه‌ای:
- کارکنان نهادهای امنیتی و دفاعی:
- تحلیلگران ارتش و سپاه
- مسئولان امنیت ملی در وزارتخانه‌ها
- دیپلمات‌ها و سیاستگذاران:
- مذاکره‌کنندگان بین‌المللی
- کارشناسان سازمان‌های منطقه‌ای (مثل سازمان همکاری شانگهای)
- رسانه‌ها و جامعه مدنی:
- روزنامه‌نگاران حوزه امنیت و دفاع
- فعالان NGOهای مرتبط با صلح و امنیت
ج) سایر علاقه‌مندان:
- مدیران شرکت‌های امنیت سایبری یا حفاظت از داده‌ها.
- افرادی که پروژه‌های کاربردی در حوزه امنیت (مثلاً مقابله با تروریسم) طراحی می‌کنند.
|
| گواهی |
برای شرکت کنندگان در کارگاه، گواهی به زبان های فارسی و انگلیسی (به انتخاب دانش پژوه) صادر می شود. |
| اطلاعات بیشتر |
۰۹۹۸۱۱۹۷۷۸۳ |
