احمد پوراحمدی
پژوهشگر موسسه مطالعات جهان معاصر
مقدمه
ارزیابیهای اخیر درباره پیشبینی روندهای آینده در ارتباط با سیاستگذاری عمومی بر دو موضوع کلیدی متمرکز شده است: عملی بودن و مشروعیت آیندهپژوهی در ارتباط با علوم سیاستگذاری. این ارزیابیها به دنبال بررسی این موضوع هستند که آیا روشهای آیندهپژوهی میتوانند به طور مؤثر در حوزههای مهم سیاست عمومی به کار گرفته شوند و چگونه میتوان آنها را در بازههای زمانی مختلف ارزیابی کرد.
عملی بودن و مشروعیت آیندهپژوهی
دو موضوع کلیدی در ارزیابی مطالعات آینده مورد توجه هستند:
- توجیه و ارتباط روشهای آیندهپژوهی:
آیندهپژوهی از روشهای روششناختی متنوعی استفاده میکند که شامل سناریوسازی، تحلیل روندها و مدلسازی میشود. این روشها باید به گونهای به کار گرفته شوند که با حوزههای مهم سیاست عمومی مرتبط باشند و بتوانند به سیاستگذاران در تصمیمگیریهای آگاهانه کمک کنند. توجیه این روشها و کاربرد دقیق آنها در سیاستگذاری عمومی، یکی از موضوعات کلیدی در ارزیابی عملی بودن آیندهپژوهی است.
- ارزیابی آیندهپژوهی در بازههای زمانی مختلف:
آیندهپژوهی باید بتواند خود را در چارچوب بازههای زمانی مختلف ارزیابی کند. این موضوع به سیاستگذاران کمک میکند تا درک بهتری از تأثیرات بلندمدت و کوتاهمدت تصمیمهای خود داشته باشند. معیارهای ارزیابی آیندهپژوهی باید به گونهای طراحی شوند که بتوانند دقت و کارایی این روشها را در بازههای زمانی مختلف بسنجند.
رابطه همزیستانه بین آیندهپژوهی و علوم سیاستگذاری
اگرچه تفاوتهایی بین علوم سیاستگذاری و رویکردهای آیندهپژوهی وجود دارد، اما این دو حوزه رابطهای همزیستانه دارند. علوم سیاستگذاری به دنبال ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات فعلی هستند، در حالی که آیندهپژوهی به پیشبینی و آمادهسازی برای چالشهای آینده میپردازد. این دو حوزه میتوانند به طور همزمان به سیاستگذاران کمک کنند تا هم به مشکلات فعلی پاسخ دهند و هم برای آینده آماده شوند.
مشروعیت آیندهپژوهی در سیاست عمومی
مشروعیت آیندهپژوهی به عنوان یک فعالیت مرتبط با سیاست عمومی، نباید مورد تردید قرار گیرد. آیندهپژوهی با ارائه بینشهایی درباره روندهای آینده، به سیاستگذاران کمک میکند تا تصمیمهای آگاهانهتری بگیرند. این موضوع به ویژه در مواجهه با تغییرات سریع و پیچیدهای که جهان امروز با آن روبرو است، از اهمیت بالایی برخوردار است.
نتیجهگیری
ارزیابی ها نشان میدهد که آیندهپژوهی به عنوان یک حوزه علمی، از عملی بودن و مشروعیت کافی در ارتباط با علوم سیاستگذاری برخوردار است. روشهای آیندهپژوهی میتوانند به طور مؤثر در حوزههای مهم سیاست عمومی به کار گرفته شوند و به سیاستگذاران در تصمیمگیریهای آگاهانه کمک کنند. رابطه همزیستانه بین آیندهپژوهی و علوم سیاستگذاری نیز نشاندهنده اهمیت این دو حوزه در مواجهه با چالشهای فعلی و آینده است.
